چهارشنبه‌سوری نام جشنی است که تغییر یافته مراسم باستانی پنج روز آخر سال به نام پنجه دزدیده یا اندرگاه است. این جشن برگرفته از آیین زرتشتی است که ایرانی ها از ۱۷۰۰ سال پیش از میلاد تاکنون در پنج روز آخر هر سال، آن را با برافروختن آتش و جشن و شادی در کنار آن برگزار می‌کنند.


در گاه‌شماری زرتشتی یک سال شامل ۳۶۵ روز یا ۱۲ ماه است که هر کدام دقیقاً ۳۰ روز بوده و ۵ روز انتهایی سال جدا از ماه‌ها به‌حساب می‌آمده و «پنجه» نامیده‌می‌شود که البته در هر ۴ سال یک بار ۶ روز می‌شود. در این گاه‌شمار روزی به عنوان چهارشنبه و به طورکلی ۷ روز هفته وجود ندارد بلکه ۳۰ روز ماه و ۵ روز انتهای سال هرکدام با نام خاصی نام‌گذاری می‌شود. ایرانی ها قبل حمله تازیان، این ۵ روز آخر سال را با روشن کردن آتش جشن می‌گرفتند و بر این اعتقاد بودند که در این ۵ روز ارواح درگذشتگان به زمین سفر می‌کنند و با همراه خانواده‌هایشان و برای آنها برکت، دوستی و پاکی در سال آینده طلب خواهندکرد ولی بعد از حمله تازیان به دلیل مخالفت‌های آن روزگار در برپایی این مراسم ایرانیان روز چهارشنبه را که نزد اعراب نحس بوده، انتخاب کردند و آتش افروزی در این روز را با نحسی آن روز توجیه کردند (عرب ها معتقد بودند که چهارشنبه روز فرود جن ها بر زمین است و آتش می افروختند که چون جن از جنس آتش است، به نوعی جن ها را بیازارند)

در شاهنامه فردوسی اشاره‌هایی درباره بزم چهارشنبه‌ای در نزدیکی نوروز وجود دارد که نشان دهنده کهن بودن این جشن است. مراسم سنتی مربوط به این جشن ملی، از دیرباز در فرهنگ سنتی مردمان ایران زنده نگاه داشته شده‌است.

واژه «چهارشنبه‌سوری» از دو واژه چهارشنبه که نام یکی از روزهای هفته‌است و سوری (برگرفته از واژه سُهر یا سُخر) که به معنی سرخ است ساخته شده‌است. آتش بزرگی تا صبح زود و برآمدن خورشید روشن نگه داشته می‌شود که این آتش معمولا در بعد از ظهر زمانی که مردم آتش روشن می‌کنند و از آن می‌پرند آغاز می‌شود و در زمان پریدن می‌خوانند: «زردی من از تو، سرخی تو از من» در واقع این جمله نشانگر یک تطهیر و پاک‌سازی مذهبی است که واژه «سوری» به معنی «سرخ» به آن اشاره دارد. به بیان دیگر شما خواهان آن هستید که آتش تمام رنگ پریدیگی و زردی، بیماری و مشکلات شما را بگیرد و به جای آن سرخی و گرمی و نیرو به شما بدهد. چهارشنبه‌سوری جشنی نیست که وابسته به دین افراد باشد و در میان پارسیان یهودی و مسلمان‏، ارمنی‏ ها، ترک‏ ها، کردها و زرتشتی‏ ها رواج دارد. در حقیقت این جشن و نقش بارز آتش در آن به علت احترام گذاشتن به دین زرتشتی است.

رقص با آتش

امروزه در شهرهای سراسر جهان که جمعیت ایرانیان در آن‌ها زیاد است، آتش‌بازی و انفجار ترقه‌ها و فشفشه‌ها نیز متداول است. در سال‌های اخیر، رسانه‌های ایران توجه بیشتری به خطرات احتمالی ناشی از این مواد نشان می‌دهند.

البته مراسمی که امروزه برپا می‌شود به طوری کلی متفاوت با آن روزگار است چون از نظر زرتشتیان آتش نماد مقدسی است و پریدن از روی آن به نوعی بی‌احترامی به آن نماد تلقی می‌شود. جشن آتش در واقع پیش درآمد جشن نوروز است که نوید دهنده رسیدن بهار و تازه شدن طبیعت است.

چهارشنبه سوری از دیدگاه محیط زیست

شوربختانه جشن سوری امروزه به یک معضل جدی محیط زیست تبدیل شده است. نیاکان ما 4 عنصر اصلی یعنی آب، باد، خاک و آتش را نیکو می پنداشتند و هرگونه بی احترامی به آن را بد شگون می شمردند ولی امروزه این جشن رنگ و بوی قدیم را ندارد و گروهی بدون توجه به هر اندیشه و آیینی، با آتش زدن لاستیک، بوته ها در بیابان ها گاه گاه خسارت های جبران ناپذیری به زیستگاه های طبیعی و انسانی و هوای مناطق وارد می آورند.

امید است با فرهنگ سازی های هر چه بیشتر در رسانه های جمعی و مدرسه ها، جشن های ایران را هم چون گذشتگانمان نیک بپنداریم و نگذاریم چهارشنبه سوری به چهارشنبه سوزی تبدیل شود.


برگرفته از ویکی پدیا با اندکی افزوده












چهارشنبه‌سوری - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

https://fa.wikipedia.org/wiki/چهارشنبه‌سوری

یکی از جشن‌های آتش که در ایران باستان برای پیش درآمد یا پیش‌باز نوروز برگزار می‌شده و آمیزه‌ای از چند آیین گوناگون است، جشن سوری بوده‌است. سوری به یک معنی ...

تاریخچه جشن چهارشنبه سوری - عصر ایران

www.asriran.com › صفحه نخست › سیاسی

به گزارش آفتاب، جشن سوری یا چهارشنبه سوری که اینک در شب چهارشنبه آخر سال با مراسم و آداب ویژه‌ای برگزار می‌شود، یکی از جشن‌های پرشکوه و سرشار از مراسم و شعایر ...

چهار شنبه سوری ؛ از فروغ زرتشتی تا قیام مختار - عصر ایران

www.asriran.com › صفحه نخست › فرهنگی/هنری

عصرایران ؛ امیرهادی انواری - جشن سوری و یا آنچه ما امروز آن را چهار شنبه سوری میخوانیم ، جشنی است که مانند بیشتر جشن های ایرانی که به ستاره شناسی بستگی دارند مبدا ...

تصاویر برای جشن سوری یا چهارشنبه سوریگزارش تصاویر

نتیجه تصویری برای جشن سوری یا چهارشنبه سوری

نتیجه تصویری برای جشن سوری یا چهارشنبه سوری

نتیجه تصویری برای جشن سوری یا چهارشنبه سوری

نتیجه تصویری برای جشن سوری یا چهارشنبه سوری

نتیجه تصویری برای جشن سوری یا چهارشنبه سوری

تصاویر بیشتر برای جشن سوری یا چهارشنبه سوری

چهارشنبه سوری - بیتوته

www.beytoote.com/art/negah-gozashte/fire1-wednesday.html

در ایران باستان در پایان هر ماه جشن و پای‌کوبی با نام سور مرسوم بوده‌است و از سوی ... درباره ی چهارشنبه سوری، کتاب ها و سندهای تاریخی، مطلبی یا اشاره ای نمی یابیم و ...

تاریخچه چهارشنبه سوری - بیتوته

www.beytoote.com/art/negah-gozashte/history-wednesday-suri.html

چارشنبه سوری تاریخچه چهارشنبه سوری مراسم چهارشنبه سوری چهارشنبه سوری,آئین ... یکی از آئین های سالانه و دیرینه ی ایرانیان جشن سوری، چهارشنبه سوری یا به ...

خبرگزاری تسنیم - چهارشنبه سوری یا چهارشنبه سوزی

www.tasnimnews.com/fa/news/1394/12/25/1028108

چهارشنبه سوری یا چهارشنبه سوزی. شناسه خبر: 1028108 سرویس: اجتماعی. ۲۵ اسفند ۱۳۹۴ - ۰۸:۰۵. مصدومان جشن چهارشنبه سوری ...

چهارشنبه سوری یا چهارشنبه سوزی؟ - BBC Persian - BBC.com

www.bbc.com/persian/iran/2016/.../160313_l10_nm_chaharshanbeh_so...

۲ روز پیش - چهارشنبه سوری جشن ماست. از امسال آتش درست می‌کنیم از روی آن می‌پریم و شادی می‌کنیم. از امسال قاشق زنی می‌کنیم و به هم شیرینی می‌دهیم. از امسال ...

درباره چهارشنبه سوری و سیزده به در

www.vii.at/TAWAN/4-shanbe-13-bedar_INTERNET_Fa.htm

جشن چهارشنبه سوری یکی از مراسم بسیار جذاب و مفرح ما ایرانیان به شمار می آید. ... شب برپاکردن آتش با بته و خار در سر گذرها، بر سر بامها و یا در حیاط خانه ها می باشد.

تایخچه جشن چهارشنبه سوری در ایران - که

www.irannaz.com/news_detail_13932.html

گویا آیین آتش افروزی شب جشن چهارشنبه سوری از آتش افروزی زرتشتیان یا ایرانیان باستان در شب پایان سال سرچشمه گرفته شده است پَن (ولی) آیین آن با آیین شب ...